Korzeniewski Jan Stanisław h. Nałęcz (ok. 1640–1683/4), starosta kościański, poseł na sejmy. Był synem Stefana, pisarza ziemskiego poznańskiego, i Katarzyny Radlickiej. Ojciec, zmarły krótko przed r. 1663, pełnił funkcje poborcy woj. poznańskiego. Sejmik średzki 1664 r. zażądał od K-ego i od jego brata Teodora (późniejszego proboszcza kościańskiego, kanonika gnieźnieńskiego i poznańskiego, sekretarza królewskiego) rozliczenia z pozostałych po nim retent podatkowych. Dopiero w r. 1667, przyciśnięty kondemnatami i zagrożony egzekucją sądową, zobowiązał się K. zwrócić 11000 zł pieniędzy podatkowych. Był już wtedy starostą kościańskim i odtąd, mimo tego konfliktu, jednym z czołowych mężów zaufania szlachty wielkopolskiej. Związany ściśle z kanclerzem Janem Leszczyńskim i, starostą nowodworskim Wojciechem Konstantym Brezą, jak i oni był gorliwym sojusznikiem elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma, uchodzącego w Wielkopolsce za niezawodnego obrońcę swobód szlacheckich. Posłując na sejm 1667 r., przemawiał tam do króla imieniem posłów wielkopolskich. Na sejmie 1668 r. (24 I–7 III) zajął stanowisko wrogie królowi i żądał, by rozmowa izby poselskiej z senatem, dotycząca usunięcia ze stolicy obcych dyplomatów, odbyła się w nieobecności Jana Kazimierza. T. r., 21 III był deputowany z sejmiku średzkiego do słuchania rachunków z podymnego i łanowego woj. poznańskiego. W czasie bezkrólewia obrano go z sejmiku 5 XI do kaptura tego województwa. Gorliwy stronnik króla Michała, był w r. 1669 posłem na sejm koronacyjny. Na sejmie 1672 r. (26 I–14 III) bronił króla przed zarzutem noszenia się po cudzoziemsku. Sprzeciwił się też wtedy zadośćuczynieniu żądaniom finansowym eks-króla Jana Kazimierza. Należał do tych Wielkopolan, którzy w interesie dworu, a przeciwko tzw. malkontentom dążyli do zerwania obrad i ostatecznie dokonali tego przez usta Kazimierza Grudzińskiego. K. posłował i na następny sejm t. r., nadzwycz. (18 V–30 VI). Tutaj, kiedy Krzysztof Żegocki, bp chełmski, przeforsował na sesji wielkopolskiej zawiązanie konfederacji prowincjonalnej wymierzonej przeciwko wrogom króla Michała, K. z jej ramienia traktował z Małopolanami, wzywając ich do akcesu. I teraz dopomógł dworowi w jego dążeniach do zerwania obrad. Na sesji 9 V Stefan Piaseczyński, starosta bracławski, usiłował nie dopuścić posłów do udania się na górę do króla dla «żegnania». K. napadł na niego w izbie z gromadą zbrojnej czeladzi. Sejm na razie udało się jeszcze uratować i K. przepraszał Piaseczyńskiego wobec całej izby. Chociaż obrady zerwał ostatecznie nie Wielkopolanin, odpowiedzialność za to spada też na posłów wielkopolskich, a wśród nich w dużej mierze na K-ego. Uczestniczył t. r. w pospolitym ruszeniu pod Lublin. Był niewątpliwie w obozie królewskim pod Gołębiem, kiedy 16 X zawiązywano tam konfederację dla «obrony majestatu». Dostał 30 XI kaduk po nieobecnym na wyprawie Henryku Golczu z pow. wałeckiego, nazwany przy tej okazji dworzaninem pokojowym i pisarzem królewskim. Z sejmu 1673 r. był deputowany do rady wojennej. Obrano go 18 III 1674 r. marszałkiem komisji skarbowej obradującej zrazu we Lwowie, potem, po pewnej przerwie wywołanej śmiercią króla Michała, w Lublinie. Na sejmie elekcyjnym 1674 r. posłowie wielkopolscy wysunęli jego kandydaturę na marszałka, ale został nim Litwin, podskarbi Benedykt Sapieha. Podczas obrad sejmowych K. składał sprawozdanie z komisji lwowskiej. Wraz z dwoma innymi wpływowymi posłami wielkopolskimi, Stanisławem Krzyckim, podkomorzym kaliskim, i Brezą, wypowiedział się przeciwko ekskluzji Piasta, popierając tym samym kandydaturę Jana Sobieskiego. Obrano wtedy K-ego do deputacji, która przy marszałkach koronnych i litewskich miała sądzić i karać sprawców ekscesów. Zaraz potem przerzucił się do obozu przeciwników Jana III. Latem 1674 r. jeździł na Ruś, wysłany w poselstwie do króla przez województwa wielkopolskie. Wracając stamtąd, spisał we wrześniu w Warszawie dla poselstwa brandenburskiego obszerne sprawozdanie ze stanu rzeczy w obozie królewskim. Zwracał uwagę na nieprzychylny stosunek Sobieskiego wobec Austrii i na jego szczególniejszą wrogość w stosunku do elektora, której wyraz miał dawać w rozmowach z K-m. Obiecywał więc teraz informować szlachtę wielkopolską o «intrygach» królewskich i gdy zajdzie tego potrzeba, burzyć ją przeciwko dworowi, by w ten sposób paraliżować poczynania nieżyczliwe dla Austrii i Brandenburgii. Poseł elektora Jan Hoverbeck miał w K-m stałego informatora i orędownika interesów brandenburskich na sejmikach. Dymitr Wiśniowiecki, hetman w. kor., w swoich staraniach o odszkodowanie za zajęte przez elektora starostwo drahimskie, uciekał się wr. 1676 do pośrednictwa K-ego, ale ten nie potrafił nic wyjednać.
Na sejmie 1677 r. występował z obroną elektora, gdy radzono nad odnowieniem z nim paktów konwentów; sejm ten wyznaczył K-ego jednym z komisarzy do granic węgierskich. T. r. marszałkował sejmikowi deputackiemu w Środzie, gdzie ostro protestowano przeciwko uchwalonemu na sejmie cłu generalnemu, zwąc je bezprawnym. Z sejmu 1678 r. delegowano go do hiberny i obrano ponadto deputatem do boku królewskiego, do komisji mającej rozgraniczyć starostwo międzyrzeckie z Marchią, i wreszcie do deputacji dla spisywania konstytucji. W r. 1679 został regentem kancelarii mniejszej kor., t. r. posłował na sejm grodzieński i, zdaniem Krzysztofa Grzymułtowskiego, przykładał tam rękę do swarów wywoływanych przez Litwinów. Sporządzony 3 V 1683 r. wykaz sekretnych pensji wypłacanych przez agenta cesarskiego Zierowskiego wymienia K-ego, który pobrał dotąd 300 zł. reńskich. K. nie żył już w r. 1684.
K. był dziedzicem miasteczka Stobnicy, w pow. poznańskim, i wsi przyległych: Brzączewa, Podlesia, Sycyna, Jaryszewa, Przeciwnicy, Ossowa i Holendrów Nowych. Dobra te, położone koło Obornik, kupił był w r. 1647 od Kostki, starosty lipińskiego, jego ojciec, który zrazu był dziedzicem jedynie pewnych części w Korzeniewie w pow. kaliskim. Pierwszą żoną K-ego była od r. 1667 Barbara Chrząstowska, drugą od 1679 Urszula Cielecka, trzecią, zaślubioną w r. 1680, Urszula Izabela Krzycka, kasztelanka poznańska. Z pierwszej żony miał córki: Ewę za Stanisławem Rosnowskim i Mariannę za Janem Zbyszewskim.
Estreicher; Boniecki; Niesiecki; – Czapliński W., Opozycja wielkopolska 1660–1668, Kr. 1930; Jarochowski K., Opowiadania i studia historyczne, W. 1877 s. 24, 25; Korzon T., Dola i niedola Jana Sobieskiego, Kr. 1898 III 134, 135; – Akta do dziejów króla Jana III, sprawy r. 1683, Wyd. F. Kluczycki, Kr. 1883; Krzysztofa Grzymułtowskiego listy i mowy, Wyd. A. Jabłonowski, W. 1876 s. 103, 104, Źródła Dziej., I; Ostrowski Daneykowicz J., Swada polska i łacińska, L. 1745 I 8, 9; Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego, Wyd. F. Kluczycki, Kr. 1881 II; Urkunden und Actenstücke zur Geschichte des Kurfürsten Friedrich Wilhelm von Brandenburg, Hrsg. v. F. Hirsch, Berlin 1906 XIX/2; Vol. leg., V 64, 135, 229, 268, 270, 273, 299; – Arch. Archidiec. w P.: Księgi metrykalne Fary Pozn.; Arch. Państw. w P.: Poznań Grodz. 42 k. 1484v., 46 k. 58v., 523, 48 k. 149v., 52 k. 152v., 54 k. 440, 709 k. 465 v., 1102, 740 niepag., 741 k. 100–100v., 112–112v., 1220 k. 25–30, Kościan Grodz. 78 k. 390v., 645v., 79 k. 285, 80 k. 27, 99 k. 142v., Kalisz Grodz. 283 k. 47, 287 k. 328, 848–76, 288 k. 256v., 662, 289 k. 1087, 292 k. 79, 294 k. 47, 494, Wałcz Grodz. 48 k. 107.
Włodzimierz Dworzaczek